Jod jest kluczowym dla funkcjonowania tarczycy pierwiastkiem1. Hormony tarczycy dosłownie składają się z jodu. I co ciekawe to JEDYNA funkcja jodu w naszym organizmie. Poprzez to odżywienie jodem ma wpływ na dosłownie cały organizm – od metabolizmu, przez odporność i skórę, po zdrowie psychiczne i sprawność intelektualną.
Jod jest więc bardzo ważny, a jednocześnie niedoborowy w naszym kraju – stąd obowiązek jodowania soli kuchennej. Alternatywą do spożywania jodu miałoby być jego wdychanie nad morzem. Jak dzisiaj pamiętam, kiedy jakieś 30 lat temu rodzice tłumaczyli mi, że spacerujemy nad Bałtykiem, żeby mieć zdrową tarczycę.
Cóż… Czy zdziwię Was, że nie ma za tym praktycznie ŻADNYCH dowodów?
Zawartość jodu w bałtyckim powietrzu
Teoretycznie jod może uwalniać się z wód morskich, dostawać do powietrza i zostać wdychany, ale nie przeprowadzono żadnych badań na ten temat w Polsce. Są co prawda badania Irlandzkie2,3, które wskazują, że mieszkanie nad morzem zwiększa stopień odżywienia jodem (mierzone wydaleniem go w moczu), ale jest tu kilka zastrzeżeń.
– Morze Bałtyckie ma około połowę mniejsze stężenie jodu niż Morze Północne i Ocen Atlantycki (ok 20 vs 45 ng/g)4
– Stężenie jodu w moczu Irlandczyków było bardziej związane z występowaniem kumulujących jod glonów na danym terenie niż samym morzem per se
– Portugalskie badania dowodzą, że samo mieszkanie nad oceanem nie zwiększa stężenia jodu w moczu ciężarnych kobiet 5
– Obecność glonów mogła wiązać się z ich spożyciem przez okolicznych mieszkańców, a nie wdychaniem jodu
– Podobnie jest z rybami i owocami morza, które są istotnym źródłem jodu w diecie
– Nadmorskie gleby są bogatsze w jod, co przekłada się na nieco większe jego stężenie w produktach spożywczych – szczególnie nabiale
Do tego wszystkiego trzeba pamiętać, że NAWET jeśli mieszkanie nad morze wiązałby się z lepszym odżywieniem jodem – a nic na to nie wskazuje – to kilka czy nawet kilkanaście dni nad Bałtykiem na pewno nic nie zmieni.
Gorąco polecam spacery nad naszym morzem. Miałem okazję ostatnio spędzić tam kilka dni i plaże mamy unikalne na skale światową, przestrzeń jest ogromna, szum i błękit morza świetnie relaksują, a spacer zawsze jest zdrowy. Ale na odżywienie jodem będzie to miało niewielki wpływ.
Jak więc zapewnić sobie odpowiednio dużo jodu1?
– Używaj soli jodowanej – chyba, że ograniczasz sól, co z innych powodów jest generalnie dobrym pomysłem
– Pij wodę bogatą w jod – są takie dostępne na rynku, choć jest ich niewiele
– Spożywaj owoce morza i ryby oraz nabiał6 – produkty mleczne są często zapominanym źródłem jodu
– Włącz glony bogate w jod – choć stężenie jodu w nich jest zmienne
– Rozważ suplementacje – jeśli mało solisz, jesteś na diecie wegańskiej bez glonów to jest duża szansa, że jej potrzebujesz
Źródła
- Rychlik E, Stoś K, Woźniak A, Mojska H. Normy żywienia dla populacji Polski. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy; 2024. https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2024/12/normy-31_12.pdf
- Smyth PPA. Iodine, Seaweed, and the Thyroid. Eur Thyroid J. 2021;10(2):101-108. doi:10.1159/000512971
- Smyth P, Burns R, Casey M, Mullan K, O’Herlihy C, O’Dowd C. Iodine Status over Two Decades: Influence of Seaweed Exposure. Ir Med J. 2016;109(6):421.
- Daraoui A, Tosch L, Gorny M, et al. Iodine-129, Iodine-127 and Cesium-137 in seawater from the North Sea and the Baltic Sea. Journal of Environmental Radioactivity. 2016;162-163:289-299. doi:10.1016/j.jenvrad.2016.06.006
- Limbert E, Prazeres S, São Pedro M, et al. Iodine intake in Portuguese pregnant women: results of a countrywide study. Eur J Endocrinol. 2010;163(4):631-635. doi:10.1530/EJE-10-0449
- Kunachowicz H, Nadolna I, Przygoda B, Iwanowm K. Baza Danych – Tabele Wartości Odżywczej Produktów Spożywczych i Potraw. Wydanie II. Instytut Żywności i Żywienia; 2005.
Wreszcie sie dowiedzialam co z tym jodem, dzieki !