Od dawna wiemy, że flora bakteryjna ma ogromny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. Powszechne biegunki po zażyciu antybiotyków wynikają właśnie z zaburzeń flory bakteryjnej. Dzieje się to zazwyczaj w wyniku uszkodzenia korzystnych bakterii i pojawienia się na ich miejscu Clostridium difficile,1. Jednocześnie sportowcy często skarżą się na kłopoty z układem pokarmowym i wiele zawodów jest przegrywanych w toalecie. Przyczyny tych kłopotów są bardzo złożone i istnieje przynajmniej kilka pomysłów, co z tym zrobić. Czy probiotyki też mogą tu pomóc?
Ilość badań na sportowcach jest ograniczona, jednak wyniki są obiecujące:
L. rhamnosus LLG ATCC 53103 podawany w napoju mlecznym przez 12 tygodni grupie (n=141) maratończyków, zmniejszyło średnią ilość dni z objawami z przewodu pokarmowego z 4,3 do 2,9 dni2.
L. fermentum VRI-003 PCC podawane grupie (n=88) aktywnych osób, zmniejszyło częstotliwość objawów (ilość epizodów 1,01 vs 0,49) ze strony układu pokarmowego, natężenie (w 3 stopniowej skali 1,31 vs 1,78) oraz czas ich trwania (3,3 vs 1,3 dnia)3.
Dodatkowo można tutaj skorzystać też z probiotyków, które zostały stworzone dla ludzi z Zespołem Jelita Nadwrażliwego (ZJN; z ang. irritable bowel syndrome). Dwa probiotyki, które warto przedstawić: L. plantarum 299v (DSM 9843) oraz mieszankę probiotyków VSL#3. Badania z randomizacją wykazały, że L. plantarum 299v zmniejsza dotkliwość i częstotliwość bólu brzucha oraz reguluje częstotliwość oddawania stolca4,5. Z mojego doświadczenia jako dietetyka wynika, że samopoczucie pacjentów z ZJN oraz skarżących się na dokuczliwe objawy ze strony przewodu pokarmowego (np. wzdęcia lub konsystencja stolca) bardzo poprawia się dzięki L. plantarum 299v. Ten konkretnie szczep można kupić w Polsce w suplemencie Sanprobi IBS. Inne L. Plantarum też prawdopodobnie mają korzystne właściwości. Ciekawostką ważną dla sportowcu jest to, że ten szczep poprawia również wchłanianie żelaza6.
Równie warta zainteresowania jest mieszanka probiotyków VSL#3 (S. thermophilus DSM 24731, B. breve DSM 24732, B. longum DSM 24736, B. infantis DSM 24737, L. acidophilus DSM 24735, L. plantarum DSM 24730, L. paracasei DSM 24733, L. delbrueckii subsp. bulgaricus DSM 24734). Jest przynajmniej (jeśli nie lepiej) tak samo wsparta w literaturze jak L. plantarum 299v7–10. Osobiście nie mam z VSL#3 doświadczenia, jednak zbiera ona dobre opinie. Można ją dostać w produkcie o nazwie Vivomix, który jest trudno dostępny w Polsce i niestety bardzo drogi w przeliczeniu na kapsułkę.
Na liście probiotyków zalecanych w ZJN wymienia się jeszcze B. infantis 35624, B. animals DN-173 010, L. casei Shirota, L. rhamnosus GG i E. Coli Nissle 1917. Niestety żaden z nich nie jest dostępny w Polsce w formie suplementu. W formie jogurtu można kupić B. animals DN-173 010, który znajdziemy w produkcie Activia.
U sportowców, którzy skarżą się na kłopoty z przewodem pokarmowym probiotykoterapia może bardzo pomóc. Choć trzeba wyraźnie podkreślić, że problem zaburzeń jelitowych u sportowców jest bardziej złożony i mogą tu wchodzić w grę też inne czynniki np. kłopot z FODMAP lub/i nadmiar błonnika w diecie.
Pamiętaj, żeby zajrzeć też do tekstu ogólnego o probiotykach oraz tych o infekcjach i wydolności.
Skróty: L oznacza Lactobacillus, B – Bifidobacterium, S – Streptococcus
Źródła
- Passariello A, Agricole P, Malfertheiner P. A critical appraisal of probiotics (as drugs or food supplements) in gastrointestinal diseases. Curr Med Res Opin. 2014;30(6):1055–64.
- Kekkonen RA, Vasankari TJ, Vuorimaa T, Haahtela T, Julkunen I, Korpela R. The effect of probiotics on respiratory infections and gastrointestinal symptoms during training in marathon runners. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2007;17(4):352–363.
- Cox AJ, Pyne DB, Saunders PU, Fricker PA. Oral administration of the probiotic Lactobacillus fermentum VRI-003 and mucosal immunity in endurance athletes. Br J Sports Med. 2010;44(4):222–6.
- Niedzielin K, Kordecki H, Birkenfeld B. A controlled, double-blind, randomized study on the efficacy of Lactobacillus plantarum 299V in patients with irritable bowel syndrome. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2001;13(10):1143–1147.
- Ducrott P, Sawant P, Jayanthi V. Clinical trial: Lactobacillus plantarum 299v (DSM 9843) improves symptoms of irritable bowel syndrome. World J Gastroenterol. 2012;18(30):4012–4018.
- Løvik M, Marchelli R, Martin A, Moseley B. Lactobacillus plantarum 299v (DSM 9843) and improve iron absorption. EFSA J. 2009;999:1–9.
- Distrutti E, Cipriani S, Mencarelli A, Renga B, Fiorucci S. Probiotics VSL#3 protect against development of visceral pain in murine model of irritable bowel syndrome. PLoS One. 2013;8(5):e63893.
- Michail S, Kenche H. Gut microbiota is not modified by Randomized, Double-blind, Placebo-controlled Trial of VSL#3 in Diarrhea-predominant Irritable Bowel Syndrome. Probiotics Antimicrob Proteins. 2011;3(1):1–7.
- Guandalini S, Magazzù G, Chiaro A, et al. VSL#3 improves symptoms in children with irritable bowel syndrome: a multicenter, randomized, placebo-controlled, double-blind, crossover study. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2010;51(1):24–30.
- Kim HJ, Vazquez Roque MI, Camilleri M, et al. A randomized controlled trial of a probiotic combination VSL# 3 and placebo in irritable bowel syndrome with bloating. Neurogastroenterol Motil. 2005;17(5):687–96.
[…] Dodatkowo warto włączyć do diety np. drożdże saccharomyces boulardii lub inne probiotyki. Hamują one rozwój patogennych drobnoustrojów i jednocześnie wspomaga rozwój korzystnej flory bakteryjnej. Więcej i bardziej szczegółowo o probiotykach tutaj. […]